Dr. Sedat Bornovalı
IMI '88
Akademisyen, Sanat Tarihçisi, Yazar
Hangi dönemde İtalyan Lisesi’nde okudunuz?
İtalyan Ortaokulu ve Lisesi’nde 1980-88 yılları arasında okudum. Okuduğum dönemde ilkokuldan sonra giriliyor bir yıl hazırlık, üç yıl orta ve 4 yıl lise okunuyordu. Sadece fen bölümü vardı. O yüzden fen mezunuyum.
İtalyan Lisesi’nde okumayı neden tercih ettiniz? Seçiminizde belirleyici etkenler var mıydı?
Kendim tercih ettim desem yalan olur. Ağabeyim bizim okulda olduğu için bana başka şans tanınmadı. Onun peşinden sürüklendim.
Biraz kendinizden bahseder misiniz?
İtalyanca bilmenin avantajıyla 14 yaşımda (liseye geçtiğim yaz tatili) kendi başıma İtalya’ya gezmeye gittim. Okuluma ve verdiği eğitime o zaman gerçekten çok daha fazla bağlandım. Lise yıllarında Latince, Dante ve bunun gibi ülkemizdeki eğitimde yararı bulunmayan, hatta fen bölümüyle hiç bağdaşmayan konular bile artık benim için bağlandığım bu kültürün olmazsa olmazlarıydı. Bu nedenle de ilgim hiç eksilmiyordu.
Yıllar sonra da toplumda zaten herkesin bildiği, üniversiteyi kazandıran okul derslerini değil de okulumun bana verdiği asıl ayrıcalıklı bilgileri öz kaynağım olarak kullandım. Toplumda bana bir adım fazla avantaj veren birikimimi bunlar oluşturdu.
Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi’nde doktora dereceme değin hep sözel ağırlıklı eğitim aldım (turizm işletmeciliği, çeviribilim, sanat tarihi, coğrafya, mimarlık tarihi).
Aldığım eğitimlerle ilgili yaptığım her çalışma alanımda mutlaka İtalya ve İtalyanca yer sahibi olsun istedim. Bir nevi vaz geçilmezliği oldu. Yaptığım sanat tarihi çalışmaları sıklıkla eserlerdeki İtalyan katkısını inceliyor veya İtalyan bilim insanlarının yapmış olduğu araştırmaları derinleştiriyor.
Boğaziçi hakkında kitap yazarken de bugüne değin incelenmemiş İtalyan katkılarını bir tür seçici algıyla bulmak kısmet oldu. Beyoğlu’nda restore edilebilecek belki de yüzlerce bina varken İstiklal Caddesi’ndeki İtalyan İşçi Cemiyeti’nin Garibaldi Binası restorasyonunu yönetmek de kuşkusuz yine aynı şekilde gerçekleşti. Ayrıca, iki ülke arasında tam anlamıyla bir köprü oluşturan İtalyan Lisesi'nin verdiği eğitim bana henüz 38 yaşımdayken, iki ülkeyi birleştirici nitelikteki çalışmalarımdan ötürü İtalya Cumhurbaşkanı Giorgio Napolitano tarafından Cumhuriyet Liyakat Nişanı ve Şövalye unvanıyla taltif edilmeme değin ilerleyen mutluluklar sağladı.
Ülkemin kültür varlıklarını tanıtmak yolunda her zaman keyifle yaptığım, özellikle de İtalyan piyasasında icra ettiğim turist rehberliği mesleği de okulum sayesinde yaşamımın bir parçası oldu. Meslek odamın başkanlığı görevi de meslektaşlarımca bana layık görüldü.
Şu sıralarda Nişantaşı Üniversitesi’nde öğretim üyeliğim sürüyor. Bir yandan da yeni kitap çalışmalarım var. Fırsatını bulduğumda İtalyanca çevirmenlik yapmadan da edemiyorum. Hiç aklıma gelmeyecek konularda toplantılara katılmak ve bunları dikkatle dinleyerek çevirmek insanı sürekli besliyor.
İtalyan Lisesi’nin hayatınızdaki yeri ve size kattıkları nedir?
Kanımca sağlam temellere dayalı bir bilginin insanın on yıllar boyunca yoldaşı olacağını hissettirmesi. Bütün bunları yaparken de bilgi disiplinini asık suratla bağdaştırmayışı. Rahat ve huzurlu olurken bilgilenmek, bu bilgileri ağırlık olarak değil zenginlik olarak uzun süre taşıyabilmek çok az okulun verdiği bir olanak.
İtalyan kültürünün olmazsa olmazı olan estetik ve neşe kavramları okulumuz sayesinde zorunlu eğitim döneminde gündelik yaşamımızın bir parçası oldu ve sonra da bundan hiç ödün veresimiz gelmedi.
İtalyan Lisesi (nasıl ki kentin en merkezi yerinde) benim yaşamımın da merkezinde. Hiç kopmadım, kopmaya da niyetim yok. Diğer yandan nasıl ki daracık bir sokağın içinde, arkasında asırlık ağaçlarla dolu bahçeler var, tam bir vaha gibi; benim yaşamımda da öyle bir vaha: Can sıkıcı şeylerden, aşırı formallikten, amacı kendisi olan şeylerden beni uzaklaştıran, sebep sonuç ilişkileriyle yararı ve keyfi bir arada hissettiren bir temel, bir odak.
İtalyan Liseliler Derneği’nin yönetim kurulunda yer alarak okuldaşlarıma katkıda bulunmaya çalışmak da ayrıca benim için bir mutluluk vesilesi.
Size bir okuldaşımız ne için ve nasıl ulaşabilir?
Sosyal medyadan kolaylıkla erişilebiliyorum. Genellikle de hızlıca yanıt veriyorum. Okuldaşım olduğu için ulaşabilir. Başka bir gerekçesi olmasa da olur.
@sedatbornovali